Μετά από το άρθρο μας για την πλαστική ρύπανση και τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να συμβάλλουμε στην αντιμετώπισή της, εστιάζουμε σε ένα άλλο σημαντικό πρόβλημα της εποχής μας που αφορά εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο: τη σπατάλη τροφίμων.

Τι είναι η σπατάλη τροφίμων;  

Ως σπατάλη ορίζεται η άσκοπη απώλεια ή απόρριψη τροφίμων που αρχικά προορίζονταν για κατανάλωση και μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε στάδιο της εφοδιαστικής αλυσίδας, από τον αγρό έως την κουζίνα του σπιτιού μας. Όταν λέμε ότι σπαταλάμε τρόφιμα, εννοούμε ότι απορρίπτουμε μέρη τους όπως φλούδες, περιττά, χαλασμένα ή ληγμένα προϊόντα και υπολείμματα τροφών. 

Το παγκόσμιο πρόβλημα της σπατάλης τροφίμων

Η σπατάλη τροφίμων είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα που επηρεάζει τόσο τα αναπτυγμένα όσο και τα αναπτυσσόμενα κράτη. Στις αναπτυγμένες χώρες, το μεγαλύτερο μέρος της σπατάλης συντελείται κατά τη λιανική πώληση και την κατανάλωση, ενώ στις αναπτυσσόμενες χώρες, τα περισσότερα απόβλητα δημιουργούνται κατά τη διάρκεια της παραγωγής και της επεξεργασίας των τροφίμων. Σύμφωνα με τη WWF, κάθε χρόνο πετιέται περίπου το 40% των παραγόμενων προϊόντων παγκοσμίως και το ποσοστό αυτό μεταφράζεται σε 1,3 δισεκατομμύρια τόνους τροφίμων, η αξία των οποίων εκτιμάται σε 1 τρισεκατομμύριο δολάρια. 

Οι οικονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις της σπατάλης τροφίμων 

Όταν τα τρόφιμα καταλήγουν στα σκουπίδια, ουσιαστικά χάνονται και οι πόροι που χρησιμοποιήθηκαν τόσο για την παραγωγή (γη, νερό, ενέργεια, ανθρώπινη εργασία, χρήματα) όσο και για τη διανομή τους. Επιπλέον, οι αγρότες και οι επιχειρήσεις, η βιωσιμότητα των οποίων εξαρτάται από την πώληση των προϊόντων τους, επηρεάζονται αρνητικά από τη σπατάλη τροφίμων, με αποτέλεσμα τη μειωμένη κερδοφορία, τις χαμηλότερες τιμές και το αυξημένο λειτουργικό κόστος τους. Συνεπώς, η σπατάλη τροφίμων μπορεί να οδηγήσει σε υψηλότερες τιμές για τους καταναλωτές, καθώς το κόστος παραγωγής τροφίμων μετακυλίεται σε αυτούς. 

Πέρα από τον οικονομικό αντίκτυπο, η σπατάλη τροφίμων μπορεί να έχει δυσμενείς επιπτώσεις και στο περιβάλλον. Όταν τα τρόφιμα πετιούνται, συνήθως καταλήγουν σε χωματερές, αποσυντίθενται και απελευθερώνουν μεθάνιο, ένα ισχυρό αέριο του θερμοκηπίου, δεύτερο μετά το διοξείδιο του άνθρακα ως προς τη συνολική του συμβολή στην κλιματική αλλαγή. Επίσης, οι πόροι που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή τροφίμων, όπως το νερό και η ενέργεια, σπαταλούνται, οδηγώντας σταδιακά τον πλανήτη μας σε υποβάθμιση λόγω της διάβρωσης του εδάφους, της ρύπανσης των υδάτων και της αποψίλωσης των δασών. Τέλος, η σπατάλη τροφίμων μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια της βιοποικιλότητας, καθώς συμβάλλει στην καταστροφή ολόκληρων οικοσυστημάτων, που συχνά οφείλεται στις μη βιώσιμες πρακτικές καλλιέργειας και παραγωγής. 

Παράλληλα με τις οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις, η σπατάλη τροφίμων έχει σημαντική επίδραση στις τοπικές κοινωνίες των αναπτυσσόμενων χωρών, όπου η πείνα και ο υποσιτισμός είναι ευρέως διαδεδομένα. Όταν τα τρόφιμα καταλήγουν στα σκουπίδια και δεν φτάνουν στους ανθρώπους που τα έχουν απόλυτη ανάγκη, η επισιτιστική ανασφάλεια και ο υποσιτισμός επιδεινώνονται και οι κοινωνικές ανισότητες βαθαίνουν και διαιωνίζονται. 

Πώς μπορούμε να μειώσουμε τη σπατάλη τροφίμων 

Παρά το μέγεθος και τη σοβαρότητα του προβλήματος, υπάρχουν αρκετοί λόγοι για να είμαστε αισιόδοξοι. Η αυξανόμενη συνειδητοποίηση και ευαισθητοποίηση για τον αντίκτυπο που έχει η σπατάλη τροφίμων στην οικονομική, περιβαλλοντική και κοινωνική βιωσιμότητα, έχει δώσει το έναυσμα για την ανάπτυξη πρωτοβουλιών όπως οι τοπικές τράπεζες τροφίμων, οι οποίες συμβάλλουν στον περιορισμό της σπατάλης και την καταπολέμηση της πείνας.  

Ακολουθούν μερικοί τρόποι με τους οποίους μπορεί ο καθένας μας να συμβάλλει στην αντιμετώπιση του ζητήματος, αλλάζοντας μερικές από τις καθημερινές του συνήθειες. 

Μειώνουμε τη σπατάλη τροφίμων στο σπίτι μας μέσα από 7 εύκολα βήματα: 

• Προγραμματίζουμε τα γεύματα της εβδομάδας. 

• Αποθηκεύουμε σωστά τα τρόφιμά μας για να διατηρούνται περισσότερο. 

• Επαναχρησιμοποιούμε τα περισσεύματα. 

• Κομποστοποιούμε τα υπολείμματα τροφίμων. 

Στην ALUMIL, παρέχουμε σε όλους τους εργαζομένους μας εποχιακά φρούτα σε εβδομαδιαία βάση, τα οποία προμηθευόμαστε από τοπικά οπωροπωλεία, καθώς και lunch boxes για τη μεταφορά του φαγητού τους, ενθαρρύνοντάς τους να ετοιμάζουν και να φέρνουν τα γεύματά τους από το σπίτι.  

1. Υποστηρίζουμε τοπικές τράπεζες τροφίμων, μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς και φιλανθρωπικά ιδρύματα που αναδιανέμουν τρόφιμα σε συνανθρώπους μας που έχουν ανάγκη.  
2. Επιλέγουμε παραγωγούς που εφαρμόζουν βιώσιμες πρακτικές καλλιέργειας. 
3. Υποστηρίζουμε θεσμικές αλλαγές για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της επισιτιστικής ανασφάλειας.   

Αλλάζοντας τις καθημερινές μας συνήθειες και συμμετέχοντας ενεργά σε δράσεις για τη μείωση της σπατάλης τροφίμων, συμβάλλουμε στη δημιουργία ενός καλύτερου και δικαιότερου κόσμου, για εμάς και τις μελλοντικές γενιές.